Dom inteligentny

Ogólna definicja inteligencji.

Powszechna definicja inteligencji według naukowców brzmi:

"Inteligencja to bardzo ogólna zdolność umysłowa, która obejmuje m.in. umiejętność rozumowania, planowania, rozwiązywania problemów, myślenia abstrakcyjnego rozumienia złożonych kwestii, szybkiego uczenia się oraz uczenia się na podstawie osobistego doświadczenia."

Indywidualne definicje inteligencji według wybranych autorytetów przedstawiają się następująco:

• Inteligencja to zdolność przystosowania się do okoliczności, dzięki dostrzeganiu abstrakcyjnych relacji, korzystaniu z uprzednich doświadczeń i skutecznej kontroli nad własnymi procesami poznawczymi. [Nęcka, 2004]

• Inteligencja to zdolność do twórczego, a nie tylko mechanicznego przetwarzania informacji, czyli tworzenia zupełnie nowych pojęć i ich nieoczekiwanych połączeń. Tę umiejętność posiadają a rzadziej wykorzystują tylko niektórzy ludzie.

• Inteligencja to umiejętność adaptacji do warunków środowiska, dopasowania środowiska do potrzeb jednostki i wyboru kontekstu najbardziej odpowiedniego dla satysfakcjonującego działania. [Sternberg]

• Inteligencja to dostrzeganie zależności (dedukcja relacji), relacji i wyciągania wniosków (dedukcja korelacji). [Spearman]

Już na przykładzie małego dziecka można zauważyć pewne przejawy inteligencji. Wyobraźmy sobie sytuację, kiedy kilkuletni brzdąc dotyka gorącej kuchenki i poparza się. Dziecko ZAPAMIĘTUJE to zdarzenie i wie, że NIE MOŻE więcej dotykać kuchenki, ponieważ zdaje sobie sprawę z konsekwencji.

W dzisiejszych czasach, biorąc pod uwagę stosowane technologie, „inteligentny dom“ to nic innego jak definicja marketingowa niemająca nic wspólnego z inteligencją. U części klientów „gadżeciaży“ wywołuje pozytywne wibracje, podczas gdy u innych wzbudza strach przed „matrix'em“ i obawę przed problemami z użytkowaniem takiego domu.

Natomiast według definicji „inteligentny dom“ powinien sam się uczyć i reagować po czasie (autoadaptacja) na zmiany upodobań użytkownika. Takie algorytmy posiadają tylko niektóre programy komputerowe wykorzystujące technologie sieci neuronowych (symulują pracę mózgu). Dzisiejsze podzespoły instalacji „inteligentnego domu“ wykorzystują mikrokontrolery z funkcjami logicznymi ograniczonymi przez konstruktorów producenta, które mają z góry wgrane aplikacje realizujące ograniczone algorytmy sterowania definiowane przez instalatora. My wolelibyśmy używać realnej definicji „Automatyka Budynku“, ale wówczas nikt z nami nie chciałby rozmawiać na temat wykonania instalacji. Dlatego pozostańmy przy powszechnie używanej i kojarzonej przez wszystkich nazwie „Dom Inteligentny“.

Czy więc „Dom Inteligentny“:

to funkcje budynku typu sceny świetlne, sterowanie przez termostat temperaturą, opuszczanie rolet z zegarka zarządzanie oświetlenia przez tablet i internet lub z poziomu telewizora.

„Dom Inteligentny” to praca i współdziałanie wszystkich systemów zainstalowanych w domu wtedy i tylko tam, gdzie jest to konieczne, podnosząc komfort użytkownika, korzyść w postaci znacznego zmniejszenia zużycia energii.

Miarą inteligencji domu czy budynku nie jest ilość wodotrysków, natomiast dostrzeganie zależności przez Integratora, jego umiejętności, doświadczenia w relacji algorytmów sterowania i wyciągania wniosków.

Inteligentny budynek powinien nie tylko ułatwić nam życie, ale również zaoszczędzić czas i pieniądze. Definicja inteligentnego budynku nie ogranicza się do zapalania światła klaskaniem, światło zostaje włączone zanim o tym pomyślisz. Obecne trendy w budownictwie mieszkaniowym z założenia powinny zapewnić mieszkańcom komfort użytkowania, oszczędną eksploatację, dawać poczucie bezpieczeństwa oraz elastyczność pozwalającą bezproblemowo zmienić funkcjonalność lub przeznaczenie obiektu. Najczęściej tak się jednak nie dzieje z powodu przerażenia brakiem wiedzy, ze strachu przed natłokiem gigantycznej ilości elektroniki przekraczającej nasze umiejętność zaprogramowania nagrania ulubionego serialu czy też za sprawą przysłowiowego węża w kieszeni.

System inteligentny to system debiloodporny, który nie czeka na inteligentne zachowania i reakcje ze strony użytkownika. Jego działanie powinno być w pełni dopasowane do potrzeb oraz zwyczajów mieszkańców. Dom inteligentny jest zarządzany intuicyjnie, łatwo i sprawnie, a zaawansowana technologia nie wymaga od użytkownika zaawanasowanej wiedzy z dziedziny informatyki czy elektroniki. 

Dom inteligentny – ZinTech vs konkurencja z branży.

Większość instalatorów systemów inteligentnych ogranicza się jedynie do montażu urządzeń automatyki, potem błędnie nazywając taką instalację inteligentną.

Poniżej przedstawiamy niektóre przykłady określające, jak powinien funkcjonować 'w pełni zautomatyzowany budynek'.

Energetyka budynku – inteligetne zarządzanie.

Podstawą do ograniczenia kosztów zużycia energii jest sprawne zarządzanie energetyką cieplną budynku. W przypadku instalacji inteligentnych pierwszym krokiem do takiego zarządzania jest integracja źródeł i buforów ciepła: kotła CO, kominka z płaszczem wodnym lub pompą ciepła, ogrzewania podłogowego, bufora CWU, układu solarnego itd. Przy projektowaniu ogrzewania do obliczenia parametrów kotłów, grzejników i wymienników ciepła musi być przyjęty współczynnik modulacji (wahania, zmiany) temperatuy w pomieszczeniu, a cały układ powinien być przeliczony na niskie temperatury czynnika grzewczego. Należy również uwzględnić, że kotły CO charakteryzują się dużą sprawnością, do 109%, ale tylko przy odpowiedniej temperaturze czynnika grzewczego. Dlatego kotłownia wyposażona w kocioł kondensacyjny musi zostać odpowiednio zaprojektowana na potrzeby domu z basenem i wentylacją mechaniczną, gdzie czynnik grzewczy jest utrzymywany na stałym poziomie, a obiegi zawierają obejścia mieszające zasilanie powrotne.

Dodatkowe źródła ciepła, np. kolektory solarne, są bardzo tanie w eksploatacji, ale nie mogą być głównym, a jedynie dodatkowym źródłem. Znakomicie pokrywają zapotrzebowanie odbiorników w okresie dużego nasłonecznienia, wyłączając w tym czasie kocioł CO czy pompę ciepła. Nadmiar energii z kolektorów jest gromadzony w buforach i oddawany do instalacji przy braku nasłonecznienia. Dodatkowym magazynem ciepła może być również basen i hala basenowa, jednak tylko przy dobrym systemie uzdatniania wody i wentylacji hali.

Bardzo ważnym elementem jest również zbadanie charakterystyki cieplnej budynku na podstawie zachowań użytkowników. Przykładowo w dużych rezydencjach występują pomieszczenia, w których nikt nie przebywa przez kilka godzin, a nawet kilka dni, dlatego nie ma sensu ekonomicznego utrzymywanie temperatury komfortowej. 

Rys. Wizualizacja pracy i stanów instalacji grzewczych.

Dobrze zautomatyzowany system inteligentnego budynku powinien działać zgodnie z naszymi oczekiwaniami bez jakiejkolwiek ingerencji użytkownika.

Wizualizacja, zainstalowana na panelu dotykowym, tablecie bądź smartfonie, daje użytkownikowi możliwość podglądu na procesy sterowania, w razie potrzeby ręcznego zadawania temperatury obiegów grzewczych, śledzenia poszczególnych systemów.

Instalacje i systemy na obiekcie powinny być zintegrowane i wówczas można mówić o uzasadnieniu ekonomicznym zastosowania tak rozbudowanych instalacji i systemu KNX, a odpowiednia automatyka rozbudowanego węzła cieplnego powinna umożliwiać ekonomiczne działanie systemów a nie tylko działanie, oraz manualne sterowanie przełączeniami i modulacją temperatur wykonywaną okresowo przez serwisanta, który nie zawsze może dojechać w określonym czasie.

Dom jest taki inteligentny jak integrator wykonujący jego inteligentną instalację.

Problem wcale nie polega na instalacji najnowocześniejszych urządzeń sterowanych poprzez tablety i smartfony. One same nie są w stanie stworzyć rozwiązania domu inteligentnego. Przeciwnie, znane są przypadki, kiedy urządzenia te dublowały swoje funkcje i zamiast oszczędzania, zużycie energii rosło. Kwestia jest bowiem nie w urządzeniach, ale w sposobie ich integracji. Konieczne jest zbudowanie rozwiązania elastycznego, łatwo konfigurowalnego i prostego, co czasem oznacza usunięcie dublujących się funkcji z niektórych urządzeń, jak na przykład systemu chłodzenia i dodanie nowych jak współdziałanie urządzenia grzewczego i klimatyzacyjnego. Odpowiedni poziom i stopień tej integracji jest najważniejszy w realizacjach domu inteligentnego.